ေမာ္လျမိဳင္၊ ၂၅ စက္တင္ဘာ ၂၀၂၀
အခ်က္အလက္စိစစ္သူေတြအေနနဲ႔ ေျပာျပေပးခ်င္တဲ့သတင္းအမွားတစ္ခုက ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ Covid-19 Positive ျဖစ္ေနၿပီဆိုၿပီး သတင္းမီဒီယာအ ေယာင္ေဆာင္ ေဖ့ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာတစ္ခုက ျဖန႔္ေဝထားတဲ့သတင္းအမွားပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒီသတင္းအမွားကိုျဖန႔္ေဝထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာက Forward Media Group ဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့စာ မ်က္ႏွာျဖစ္ၿပီး သတင္းအတု/သတင္းအမွားေတြကိုပဲေရးသားေဖာ္ျပေလ့ရွိတဲ့ စာမ်က္ႏွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီစာမ်က္ႏွာကျဖန႔္ေဝထားတဲ့သတင္းအမွားကေတာ့ “ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ တတိယအႀကိမ္ေဆးစစ္ခ်က္ Covid-19 ေရာဂါပိုး Positive အေျဖထြက္ဟုဆို” ၿပီးေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ ပါတယ္။ အဲ့ဒီသတင္းအမွားကို Like and Share ျပဳလုပ္သူေတြက အမ်ားအျပားရွိေနတဲ့အတြက္ အခ်က္အလက္ စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ သတင္းအမွားျဖစ္ေၾကာင္း အြန္လိုင္းအသုံးျပဳသူေတြသိေအာင္ ေျပာျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဘာလို႔သတင္းအမွားလို႔ေျပာရတာလဲဆိုရင္
သတင္းအမွားထဲမွာေဖာ္ျပထားတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ညေနပိုင္းမွာ တတိယအႀကိမ္ျပန္လည္ေဆး စစ္ခဲ့ရာမွာ Positive ထြက္ခဲ့တယ္ ဆိုၿပီးေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအခ်က္ က အမွားျဖစ္ေၾကာင္းသိသာထင္ရွားေစပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္မွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပည္သူေတြကို ဗီဒီယိုမိန႔္ခြန္းေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအေနနဲ႔ ကိုဗစ္ေရာဂါျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီဆိုရင္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနအ ပါအဝင္ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းစဥ္အတိုင္းေရးသားေဆာင္႐ြက္ ေနတဲ့ သတင္းဌာနေတြက ေဖာ္ျပမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့သတင္းမီဒီယာေတြ မွာလုံးဝ ေဖာ္ျပထားတာမရွိပါဘူး။
သတင္းအမွားကိုေဖာ္ျပထားတဲ့ Forward Media Group က သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းစဥ္အတိုင္းေရး သားေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ သတင္းဌာနမဟုတ္ပါဘူး။ သတင္းမီဒီယာအေယာင္ေဆာင္ၿပီး သတင္းအမွား ေတြနဲ႔ပုံဖ်က္ထားတဲ့သတင္းေတြကိုပဲ ေဖာ္ျပေနတဲ့ ေပ့ခ်္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒီေပ့ခ်္က သတင္းေတြကို မယုံၾကည္မိဖို႔တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
အထက္မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း စိစစ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုဗစ္-၁၉ ေရာဂါကူးစက္ခံထားရတယ္ဆိုတာက အေျခအျမစ္မွရွိတဲ့သတင္းအမွားျဖစ္မွန္းသက္ေသျပႏိုင္ပါ တယ္။ စာဖတ္ပရိတ္သက္ေတြအေနနဲ႔လည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲနီးလာတာနဲ႔အမွ် ဒီလို သတင္းအခ်က္အလက္အေဟာင္းေတြ၊အမွားေတြကို အသုံးျပဳၿပီး ကိုယ္ေလးစားႏွစ္သက္တဲ့ပါတီ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေထာက္ခံအားေပးတဲ့အခါမွာ ဒီလို အခ်က္အလက္အမွားေတြကို အသုံးျပဳၿပီး ေရးထားတဲ့ သတင္းအမွားေတြကို မယုံၾကည္မိဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုမယုံၾကည္မိဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ သတင္းအမွားမွာ ပါဝင္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို သတင္းဌာနေတြမွာ ေဖာ္ျပထားသလားဆိုတာရယ္ သတင္းနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ တရားဝင္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ေတြမွာ ေရာ ေဖာ္ျပထားသလားဆိုတာရယ္နဲ႔ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးဖို႔လိုပါတယ္။သတင္းအမွန္လို႔ အတည္မျပဳရေသးခင္မွာေတာ့ Share မျပဳလုပ္ဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံပါရေစ။
အခုလိုမ်ိဳးကပ္ေရာဂါအေျခအေနမွာ လူမႈမီဒီယာေပၚမွာ သတင္းအမွားေတြက နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ့အတြက္ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈမရွိတဲ့ သတင္းမီဒီယာအေယာင္ေဆာင္ ဝဘ္ဆိုက္ဒ္/ စာမ်က္ႏွာေတြက တင္တဲ့ သတင္းေတြကိုမယုံၾကည္ဖို႔လိုအပ္ၿပီး အစိုးရရဲ႕တရားဝင္သတင္ းထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြနဲ႔သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းစဥ္အတိုင္းေဆာင္႐ြက္ၿပီး တာဝန္ယူမႈတာဝန္ခံမႈရွိတဲ့သတင္းဌာနေတြရဲ႕ သတင္းေတြကိုပဲ ဖတ္ရႈၿပီးမွ ယုံၾကည္သင့္ပါတယ္။
သတင္းေတြကို အမွား/အမွန္ခြဲျခားရခက္ေနတယ္ဆိုရင္ ဟုတ္တယ္ Vs မဟုတ္ဘူး Facebook page ရဲ႕ Messenger bot ကို ကိုယ္စစ္ေဆးလိုတဲ့သတင္းရဲ႕ လင့္ခ္ ဒါမွမဟုတ္ Screenshot ကို ေပးပို႔ေမးျမန္းစိစစ္ခိုင္းလို႔ရေနပါၿပီ။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း သတင္းအတု၊ သတင္းအမွားေတြကို စီစစ္ေဖာ္ထုတ္ေနသည့္ ( ဟုတ္တယ္ Vs မဟုတ္ဘူး ) ဆိုသည့္ နည္းပညာအဖြဲ႕၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
(ဟုတ္တယ္ Vs မဟုတ္ဘူး) Facebook စာမ်က္ႏွာမွ မူရင္းလင့္
https://www.realornotmm.info/2020/09/23/fact-checkmyanmar-state-coulsellor-covid-19-positive-false-news/
#Mawlamyine Daily
#Fact Check
