\
ေမာ္လျမိဳင္၊ ၁၁ ဇန္နဝါရီ ၂၀၁၉
သမီးအသက္ 26 ႏွစ္ပါ အိမ္ေထာင္ရိွ။ သားေလးႏွစ္ေယာက္ရပါၿပီ အႀကီးဆံုးက 8 ႏွစ္ အငယ္က 5 ႏွစ္ အခုကိုယ္ဝန္ 2 လရိွပါၿပီ အမႊာပူးလိုခ်င္လို႔ပါဆရာ ဘာေဆးေသာက္ရင္ အမႊာပူးရႏိုင္မလဲဆရာ တခ်က္ေလာက္ ေျပာျပေပးပါေနာ္ အမ်ိဳးသားရဲ႕အကိုက အမႊာပူးေမြးဖူးတယ္ အမ်ိဳးသားရဲ႕ေမာင္ႏွမ ဝမ္းကြဲေတြကလဲ အမႊာပူးေမြးဖူးတယ္ အဲဒါေလး တခ်က္ေလာက္ ေျပာျပေပးပါလားဆရာ ဆရာတင္ထားတဲ့ပိုစ့္ေတြမွာ ေတြ႔ေတာ့ေတြ႔ပါတယ္ဆရာ ဒါေပမဲ့ အဂၤလိပ္လိုက ေရးထားတာမ်ားေတာ့ သမီးနားမလည္လို႔ပါ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ဘယ္ေဆးေသာက္ရင္ ပိုရဖို႔လြယ္လဲဆိုတာေလးကို တမ်ိဳးထဲ ေျပာျပေပးပါလားဆရာ
ေမးခြန္းကိုဖတ္ျပီး တင္ထားတာကို ျပန္ဖတ္ရတယ္။ အဂၤလိပ္လိုေတြပါေနတာက ဘာေတြလဲ။ ေဆးအမည္နဲ႔ အျမြာရေအာင္လုပ္နည္းအမည္ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာေတြကို ဗမာလိုေရးလို႔ မျဖစ္ႏိုင္။ ေဆးစာေတြကို ဘာသာျပန္တာက တေယာက္တမ်ိဳး။
အျမြာကိုယ္ဝန္က အသက္ပိုၾကီးသူေတြမွာ အရမ်ားတယ္။ ေသြးမဆံုးခင္မွာ အီစထိုဂ်င္အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္လားလို႔ မွန္းဆရတယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူေတြမွာ အျမြာကေလးရတာပိုတယ္။ အဲဒီအခ်က္က သြင္တူအျမြာမဟုတ္ာမွာသာ မွန္းဆတယ္။ အျမြာေမြးမိသားစုရာဇဝင္ရွိသူေတြမွာ အျမြာကေလးရဖို႔အခြင့္အလမ္းမ်ားတယ္။ သားဦးထက္ ေနာက္ကေလးမွာ အျမြာပိုျဖစ္တာေတြ႔ရတယ္။ မိသားစုၾကီးတာေတြမွာလည္း ပိုေတြ႔ရတယ္။ တားေဆးေသာက္ေနရင္ ကိုယ္ဝန္ရသူေတြမွာလည္း အျမြာရလမ္းပိုတာေတြ႔ရတယ္။ တားေဆးျဖတ္ျဖတ္ခ်င္း ကိုယ္ဝန္ရသူေတြမွာလည္း ပိုရတတ္တယ္။ ကိုယ္ခႏၶာၾကီးသူေတြမွာ အျမြာရတာပိုမ်ားတယ္။ အရပ္ရွည္အမ်ိဳးသမီးေတြက မရွည္သူေတြထက္ အျမြာရလမ္းမ်ားတယ္။ ေဖါလစ္အက္စစ္ကို ကိုယ္ဝန္မမယူခင္ကတည္းကေသာက္တာ ပိုတယ္။ ကမာ (မုတ္) စားခိုင္တယ္။ သြပ္ဓါတ္ကိုခင္ပြန္းကိုေသာက္ေစတယ္။ ကစြန္းဥလို႔ေျပာတာလည္းရွိတယ္။ အရင္ေမြးထားျပီး ကေလးကို ႏို႔ဆက္တိုက္ေနသူေတြမွာ ပိုရတတ္တယ္။ ဒါေတြ တိတိက်က်ေျပာတာမဟုတ္ပါ။
1. သုေတသနေတြအရ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူေတြမွာ အျမြာကိုယ္ဝန္ျဖစ္တာပိုမ်ားၾကတယ္။ အဲတာကလည္း သြင္တူအျမြာမဟုတ္ၾကပါ။
2. IVF ကေလးရေအာင္လုပ္နည္း နဲ႔ Clomid မ်ိဳးဥေဆးသံုးၾကသူေတြမွာ အျမြာရဘို႔မ်ားၾကတယ္။ မ်ိဳးဥအပိုထြက္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ၂ဝ-၄ဝ % အျမြာရတယ္။
3. ကိုယ္ဝန္တားေဆးသံုးသူေတြက မသံုးသူေတြထက္ပိုျပီး အျမြာရၾကတယ္။ တားေဆးျဖတ္ျပီး အျမြာရလာတတ္တာကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။
4. အရင္ကအျမြာရဘူးသူလည္း ေနာက္ထပ္ရစရာအခြင့္အလမ္းပိုၾကတယ္။
5. BMI လူဝသူေတြမွာ အျမြာပိုရၾကတယ္။
6. အရပ္ရွည္သူေတြမွာ အျမြာပိုရၾကတယ္။
7. Folic acid ေဖါလစ္အက္စစ္ေသာက္ပါ။
8. ခင္ပြန္းက Oysters ပင္လယ္စာစားပါ။ ဇင့္ (သြပ္) ဓါတ္ပါလို႔ေကာင္းတယ္။
9. ကိုယ္တိုင္က အျမြာေမြးသူဆိုရင္ ကိုယ့္ကေလးလည္း အျမြာျဖစ္လာတတ္တယ္။
10. မိခင္ေလာင္းက ကစြန္းဥစားပါ။
11. အရင္ေမြးျပီးကေလးကို ႏို႔ၾကာၾကာတိုက္ပါ။
12. အသား၊ ငါး၊ ႏို႔အစားအေသာက္ေတြစားပါ။
ဒီနည္းလမ္းေတြက အျမြာရလမ္းပိုမ်ားေစမယ္ေျပာတာသာျဖစ္တယ္။ အေထာက္အကူသာရမယ္။ IVF နည္းကလြဲရင္ သိပၸံနည္းက်မဟုတ္ပါ။
IVF နည္းနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ရေအာင္လုပ္ရာမွာ မ်ိဳးဥထြက္ေဆးေတြသံုးရတယ္။ မ်ိဳးဥတခုမက ထြက္ေစႏိုင္လို႔ အျမြာရႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးသံုးမ်ိဳးပြါးအားေပးေဆးေတြဆိုတာ (၁) Clomiphene ေဆးကေန မ်ိဳးဥထြက္ေစမယ္။ ဦးေႏွာက္ကထြက္တဲ့ ေဟာ္မုန္းကို လံႈ႕ေဆာ္ေပးလို႔ျဖစ္တယ္။ (၂) Gonadotropins ေဆးကေနလည္း မ်ိဳးဥထြက္ေစမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကို တိုက္ရိုက္သက္ေရာက္လို႔ျဖစ္တယ္။
IUI နည္းနဲ႔ IVF နည္းေတြမွာ အဲဒီေဆး ၂ မ်ိဳးတြဲသံုးရတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတဦးခ်င္းအေပၚမွာမူတည္တယ္။ PCOS မ်ိဳးဥအိမ္မွာ ေရအိတ္အမ်ား ရွိေနသူေတြက Clomiphene ေဆး ေပးတာေကာင္းတယ္။ Metformin ေပးရမဲ့သူဆိုရင္မရဘူး။ တခ်ိဳ႕ၾက Metformin နဲ႔ Clomiphene ၂ မ်ိဳးလံုးေပးရတယ္။ Hyperprolactinemia ႏို႔ထြက္ဟာ္မုန္းမ်ားတဲ့အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ Bromocriptine or Cabergoline ေဆးေပးမွ မ်ိဳဥထြက္တယ္။
မ်ိဳးဥထြက္ေဆး Clomiphene ေပးရင္ အျမြာကိုယ္ဝန္ရလမ္းပိုေစတယ္။ ၁ဝ% မွာ အျမြာရတယ္လို႔ ေတြ႔လာရတယ္။ Clomiphene ေဆးကို Clomid, Serophene, C -Hop 50, Cee Cee Clofert, Clofert, Clofert (100 mg), Clofert (50 mg), Clomate -50, Clome, Clomidac, Clominova -25, Clomiprop, Clomiriv – 25, Clomitrop, Clophene, Clopreg, Dutchcom နာမည္ေတြနဲ႔ ေရာင္းတယ္။
Gonadotropins ေဆးေပးသူေတြထဲက ၃ဝ% မွာ အျမြာရတယ္လို႔ ေတြ႔လာရတယ္။ Gonadotropins ေဆးကို Repronex, Menopur, Bravelle, Follistim, Gonal-F နာမည္ေတြနဲ႔ေရာင္းတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
(ဆရာၾကီး၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ Mawlamyine Daily မွေဖာ္ျပပါသည္။)
